از زمان معرفی قابلیت NFC، این فناوری در حوزه‌های گوناگونی به کار گرفته شده است، از انواع پرداخت‌های الکترونیکی گرفته تا کارکرد به عنوان کارت مترو یا قطار و سایر روش‌های اعتبار سنجی سریع کاربر در محیط‌های حقیقی. برخی از شرکت‌ها نیز از این فناوری برای تولید کارت‌های عبور ایمن، کارت‌های ویزیت و حتی بن کارت کارکنان خود بهره برده‌اند.

فناوری NFC در حوزه‌ی موبایل توفیقات بسیاری یافته و توانسته با رشد سریع، تولیدکنندگان را وادارد تا این تراشه را در محصولات تازه‌ی خود کار بگذارند؛ به طوری که صدها محصول تازه‌ی بازار دارای این فناوری هستند. اگر این سخت‌افزار در گوشی یا تبلت شما وجود دارد اما نحوه‌ی استفاده از آن را نمی‌دانید بهتر است این مقاله را تا به انتها با ما همراه باشید. یا اگر حوصله‌ی مطالعه را ندارید سریعاً به ویدئوی ضمیمه نگاهی بیندازید.

NFC چیست؟

NFC مخفف عبارت Near Field Communication (اتصالات میدان نزدیک) است. و همان‌طور که از نامش برمی‌آید اگر دو وسیله در میدانی نزدیک به هم قرار بگیرند می‌توانند از این قابلیت بهره ببرند. این نوع از اتصالات در حقیقت به کمک فرکانس‌های رادیویی صورت می‌گیرد.

در حوزه‌ی تلفن‌های هوشمند، پس از آنکه گوگل در سیستم عامل اندروید 4.0 (بستنی حصیری) قابلیت Beam را ارائه کرد این فناوری جان تازه‌ای گرفت و از آن پس برای انتقال اطلاعات، داده و حتی فایل‌های گوناگون مورد استفاده قرار گرفت. به کمک قابلیت Beam اندروید کاربران می‌توانند با گرفتن و پرت کردن فایل‌ها، آن‌ها را به ساده‌ترین شکل ممکن به گجت دیگری انتقال دهند. از این گذشته وجود چنین تراشه‌ای، به کاربر اجازه می‌دهد گجت خود را بر روی تگ‌های قابل نوشتن / خواندن نگه داشتن و با آن تبادل اطلاعات کند.

آیا دستگاه شما مجهز به قابلیت NFC است؟

متأسفانه تمامی گوشی و تبلت‌های موجود در بازار از این قابلیت بهره نمی‌برند. پس برای فهمیدن آنکه گجت ما دارای چنین فناوری نوینی است چند راه در پیش داریم. نخست اگر چند سالی است که گوشی یا تبلت خود را خریداری کردید به احتمال غریب به یقین شما از این فناوری بهره نمی‌برید.

اگر هم به تازگی اقدام به خرید کرده‌اید می‌توانید به بسته‌بندی محصول یا حداقل بدنه‌ی پشت آن رجوع کرده و به دنبال عبارت NFC باشید. در برخی از مدل‌های گوشی سامسونگ نظیر گلکسی S3 یا S4 این عبارت بر روی باتری محصول نوشته شده است. بر روی برخی دیگر از مدل‌ها نظیر گلکسی Note 2 این عبارت بر روی دستگاه حک نشده و در عوض، می‌توانید نشان آنتن مخصوص NFC را بر روی بدنه‌ی داخلی و پشت دستگاه مشاهده نمایید. و بر روی برخی از ابزارها نظیر گوشی سونی اکسپریا، نشان N-Mark قابل مشاهده است.

البته راه منطقی‌تر رجوع به بخش تنظیمات گوشی است. برای این منظور پس از ورود به بخش Settings (تنظیمات) به گزینه‌ی Wireless & Networks (شبکه و بی‌سیم) رفته و در پایین فهرست موجود به دنبال عبارت NFC و Android Beam باشید.

فعال‌سازی NFC

اگر گوشی یا تبلت شما دارای قابلیت ‌NFC است، لازم است تا پیش از استفاده، آن را فعال نمایید. برای این منظور، مراحل را به این ترتیب دنبال نمایید:

• 1. به منوی تنظیمات رفته و پس از رفتن به Wireless & Network به دنبال More (بیشتر) باشید.
• 2. برای فعال کردن این قابلیت بر روی عبارت NFC بزنید. در همین حال قابلیت Android Beam نیز به صورت خودکار فعال می‌شود.
• 3. اگر Beam به طور خودکار روشن نشد، کافی است بر روی آن بفشارید و Yes (بلی) را بزنید.

قابلیت NFC در گوشی‌های هوشمند تلفن همراه، با Beam یکپارچه شده است، به همین خاطر اگر Beam غیر فعال باشد ممکن است برخی از قابلیت‌های NFC، به خصوص در زمینه‌ی اشتراک‌گذاری فایل‌ها، کار آیی لازم را نداشته باشند.

اشتراک‌ از طریق NFC

با فعال بودن فناوری NFC، می‌توانید از آن برای انتقال یا به اصطلاح Beam کردن اطلاعات بهره ببرید. برای داشتن اشتراک‌گذاری بهینه موارد ذیل را مد نظر داشته باشید:

• هر دوی دستگاه‌های فرستنده و گیرنده باید دارای فناوری NFC باشند.
• هیچ یک از دستگاه‌ها نباید قفل یا خواب (sleep) باشند.
• پس از کنار هم گذاشتن و شناسایی دو دستگاه، صدا و لرزش خاصی در دستگاه به وجود می‌آید.
• پیش از شروع روند ارسال فایل (Beam)، دستگاه‌ها را از هم جدا نکنید.
• پس از انتقال موفقیت‌آمیز فایل‌ها، صدای مخصوصی پخش می‌شود.

در این مرحله، قابلیت اشتراک‌گذاری تنها به فایل‌های کوچک محدود شده است. به این ترتیب، می‌توانید بدون هیچ مشکلی انواع فایل‌ها نظیر صفحات وب، موقعیت جغرافیایی و سایر محتوا را از این طریق ارسال کنید.

انتقال فایل از طریق NFC

انواع فایل‌ها را می‌توانید از طریق فناوری ‌NFC منتقل نمایید (که برای نمونه می‌تواند شامل تصاویر، عکس‌ها، اطلاعات تماس، صفحات وب، فایل‌های ویدئویی، برنامه‌های کاربردی و غیره باشد). از این گذشته به کمک این روش می‌توان اطلاعات را از گوشی به انواع گوشی یا تبلت و برعکس منتقل کرد و یکی بودن نوع محصول اهمیتی ندارد. روش انتقال بدین ترتیب است:

• 1. محتوای مورد نظر را بگشایید.
• 2. دو گوشی / گجت را از پشت به هم نزدیک کنید.
• 3. منتظر بمانید تا اتصال برقرار شود و صدای مربوطه درآید.
• 4. توجه داشته باشید که صفحه نمایش ابزار ارسال کننده به صورت نمای بندانگشتی (thumbnail) درآمده و عبارت Touch to beam در بالای صفحه نمایان گردد.
• 5. برای آغاز روند ارسال، صفحه نمایش ارسال کننده را لمس کنید؛ که پس از این کار صدای مخصوصی شنیده می‌شود.
• 6. پس از اتمام مراحل نقل و انتقال، صدای مخصوصی پخش می‌شود. و مشخص می‌شود که آیا روند ارسال موفقیت آمیز بوده یا خیر.

اشتراک برنامه‌های دلخواه

با توجه به قوانین کپی رایت، اشتراک‌گذاری برنامه‌های دلخواه از طریق NFC تنها به معرفی نرم‌افزار و باز شدن صفحه‌ی پلی استور گوگل محدود شده و نمی‌توان فایل‌های APK را برای گیرنده ارسال کرد. پس از تبادل اطلاعات، فرد گیرنده می‌تواند خود شخصاً اقدام به دریافت فایل راه‌انداز کرده و دیگر نیازی به سردرگمی یا جستجوی انبوه برنامه‌ها نیست.

اشتراک محتوای وب و دیگر اطلاعات

در اشتراک صفحات وب از طریق NFC، محتوای موجود یا فایل مربوطه ارسال نمی‌شود و تنها به ارسال نشانی صفحه بسنده شده و صفحه‌ی مربوطه در مرورگر پیش‌فرض گیرنده گشوده می‌شود.

اشتراک فایل‌های ویدئویی یوتیوب

همان‌طور که حدس می‌زنید این مرتبه نیز نمی‌توانید اصل محتوای فایل‌های ویدئویی یوتیوب را به اشتراک بگذارید و در عوض، نشانی ویدئو برای گیرنده ارسال می‌شود. این موضوع هم از نظر حق کپی و هم کاهش هر چه بیشتر حجم تبادلات صورت گرفته قابل تفسیر است.

اشتراک اطلاعات تماس

زمانی که اطلاعات تماس را از طریق اتصالات NFC منتقل می‌نمایید، و شخص گیرنده نیز دارای حساب‌های متعدد گوگل است، از وی خواسته می‌شود تا حساب مورد نظر خود را مشخص نماید. در غیر این صورت، اطلاعات مربوطه در برنامه‌ی People ذخیره می‌شود.

اشتراک تصاویر و عکس‌ها

متأسفانه تمامی گجت‌هایی که دارای قابلیت NFC هستند، نمی‌توانند تصاویر و عکس‌ها را از این طریق انتقال دهند. گوشی‌هایی نظیر HTC One X و سونی اکسپریا TX در این زمینه دشواری‌هایی به دنبال دارند. در مواردی که روند ارسال با موفقیت همراه است، گیرنده از طریق بخش اعلانات (notification) از صحت انتقال اطلاع حاصل کرده و با انتخاب فایل عکس، آن را در گالری مشاهده می‌نماید.

اشتراک فایل‌های ویدئوی محلی

درست مانند مورد پیشین، تمامی گجت‌هایی که دارای قابلیت NFC هستند، نمی‌توانند فایل‌های ویدئویی محلی را از این طریق انتقال دهند. گوشی‌هایی نظیر HTC One X و سونی اکسپریا TX در این زمینه نیز مشکلاتی دارند. در مواردی که روند ارسال با موفقیت همراه است، این مرحله با کندی و صرف زمان نسبتاً طولانی همراه می‌شود.

استفاده از تگ‌های NFC

علاوه بر نقل و انتقال فایل بین ابزارهایی که دارای قابلیت NFC هستند، می‌توانید از این قابلیت برای پیکربندی سریع گوشی یا تبلت خود نیز بهره ببرید. برای این منظور کافی است گجت خود را در مقابل تگ‌های برنامه‌نویسی شده‌ی NFC قرار دهید. این تگ‌ها یا برچسب‌ها عبارتند از یک تراشه‌ی مخصوص که فاقد نیروی الکتریکی است و آنقدر کوچک است که می‌توان آن را بر روی پوستر، بلیط سینما، کارت ویزیت، جعبه‌ی دارو، برچسب‌های تبلیغاتی، کتاب، مجله و انواع و اقسام موارد چسباند.

این ریز تراشه را می‌توان با داده‌های کوچکی پر کرد که دستگاه‌های دارای فناوری NFC قادر به خواندن و کسب اطلاع از آن هستند. تگ‌های گوناگون نیز دارای ظرفیت حافظه‌ی مختلفی هستند که می‌توان انواع و اقسام اطلاعات را بر روی آن ذخیره کرد، از نشانی اینترنتی گرفته تا اطلاعات تماس یا حتی دستوراتی که دستگاه پس از اسکن آن قادر به اجرایش است.

برای خواندن اطلاعات موجود در این تگ‌ها یا برای نوشتن در آن‌ها نیاز به برنامه‌ی مخصوص دارید، از آن جمله می‌توان به NFC Task Launcher اشاره کرد که در فروشگاه گوگل‌پلی در دسترس کاربران است. و تگ‌هایی که توسط این برنامه نوشته شده‌اند، تنها به وسیله‌ی گوشی‌هایی که این برنامه را دارا می‌باشند قابل خواندن و استفاده است.

حتی می‌توانید یک تگ NFC را به گونه‌ای برنامه‌ریزی نمایید که قادر به اجرای وظایفی نظیر باز کردن یک صفحه وب، پیکربندی تنظیمات گوشی، یا حتی ارسال پیامک باشد. به همین خاطر اگر در محیطی مانند اتاق‌های جلسات لازم است که تمامی شرکت‌کنندگان گوشی خود را بی‌صدا کرده و یا بلوتوث‌شان برای دریافت خلاصه‌ی برنامه‌ی جاری روشن شود، می‌توانید برچسب مخصوصی را برنامه ریزی نموده و در ورودی اتاق نصب کنید و از همه بخواهید آن را با گوشی یا تبلت خود بخوانند.

با استفاده از برنامه‌ی NFC Task Launcher می‌توانید تگ‌های NFC را رمزگشایی نمایید یا برخی از این وظایف را انجام دهید:

• تنظیمات مربوط به وای-فای یا بلوتوث (شامل حالت پرواز، همگام‌سازی خودکار، روشن / خاموش کردن جی‌پی‌اس، روشن / خاموش کردن اینترنتی همراه یا دیتا)
• تنظیمات مربوط به صوت و صدا (شامل پروفایل صوتی، رینگتون، بلندی صدای رینگتون/صوت هشدار، صدای اعلانات، صدای رسانه‌ها، صدای سیستم، صدای زنگ بیدارباش، و لرزش گوشی در حین زنگ خوردن)
• تنظیمات مربوط به نمایش (میزان درخشندگی، نور اعلانات، چرخش خودکار، میزان زمان پیش از خاموش شدن صفحه)
• رسانه‌های اجتماعی (ارسال توئیت، ورود به حساب کاربری به کمک حساب‌های فوراسکوئر، فیس بوک، گوگل لتیتود و گوگل پلیسز)
• پیام‌ها و پیامک (همگام‌سازی خودکار، ارسال ایمیل، نوشتن پیامک، ارسال گلیمپس)
• برنامه‌ها و میانبرها (باز کردن برنامه، بستن برنامه، باز کردن فعالیت، ارسال، باز کردن نشانی URL/URI، خواندن متن، راهبری، داک، داک خودرویی)
• چندرسانه‌ای (آغاز/پایان پخش فایل‌های چندرسانه‌ای، رفتن به رسانه‌ی بعدی، پخش رسانه‌های پیشین)
• زنگ بیدار باش (تنظیم زنگ، تنظیم زمان)
• رویدادها (ایجاد رویداد جدید، ایجاد بازه زمانی در تقویم)
• امنیت (فعال کردن قفل صفحه)
• برقراری تماس تلفنی
• قابلیت‌های اختصاصی سامسونگ (حالت بلاک، حالت رانندگی، حالت مصرف بهینه‌ی انرژی)
• ایجاد وظایف جدید

برای ذخیره کردن تمامی فعالیت‌ها و قابلیت‌های مورد نظر بر روی برچسب NFC، کافی است بر روی دکمه‌ی Save & Write (ذخیره‌سازی و نوشتن) بزنید. و برای اجرای این دستورات کافی است گوشی خود را در کنار این تگ نگه دارید.

ان اف سی چگونه کار می کند؟

اِن‌اف‌سی و (RFID (Radio Frequency IDentification گاهی به جای یک دیگر به کار می روند. اما در حقیقت NFC نسخه جدید تری از RFID است. امواج RFID می توانند بُرد بیشتری داشته باشند. مثلا در هنگام عبور از عوارضی با استفاده از این تکنولوژی شماره دستگاه پردازنده خودکار عوارض شما خوانده می شود. در حالی که برد ارتباطی اِن‌اف‌سی به ۴ اینچ محدود شده. این موضوع اِن‌اف‌سی را برای کاربرد های حساس مانند موارد استفاده از کارت اعتباری و یا ورود به محل های امنیتی بسیار کارآمد می کند.NFC امکان برقراری ارتباط دو طرفه را به وجود می آورد در حالیکه RFID یک تکنولوژی خواندن یک طرفه است. انتقال عکس و کانکت ها بین وسایل رایج تریت کاربرد اِن‌اف‌سی می باشد.

در تکنولوژی NFC ما دو مدل دستگاه داریم . یه مدل دستگاه اکتیو یا فعال و یه مدل دستگاه پسیو Passive یا غیر فعال . دستگاه اکتیو یعنی برای کار کردن احتیاج به برق داره و دستگاه پسیو یعنی تا زمانی که نیازی بهش نباشه برق داخلش نیست . در همین ارتباط حتما پست قطعه اکتیو در الکترونیک و همچنین قطعه پسیو در الکترونیک رو بخونید.

در تکنولوژی ان اف سی NFC ، گوشی موبایل یه دستگاه اکتیو محسوب میشه چون باتری داره و برقش تامین میشه اما یه سری ” تگ TAG ” یا برچسب به اصطلاح داریم بهش میگن تگ NFC که پسیو هستن یعنی داخل خودشون باتری یا منبع تغذیه ندارن و برقشون رو از گیرنده یا فرستنده میگیرن . مثلا شما یه دونه از این تگ ها رو برمیدارید و اطلاعات یک محصول ( مثلا کفش ، روسری ، کتاب یا هرچی ) داخلش می ریزید ( ریختنش یه پروسه جداگونه داره که باید بعدا توضیح بدم ) ، حالا اگه یه نفر که گوشی هوشمند مجهز به NFC داره گوشیش رو نزدیک به این تگ کنه ، برق اون تگ ان اف سی از گوشی تامین میشه ارتباط برقرار و دیتا رد و بدل میشه ، مثلا شما از طریق اون تگ می تونید بفهمید که اون محصول چیه ، قیمتش چنده ، برای چه سالیه و …

در واقع یه آنتن یا سیم پیچ در گیرنده و یه آنتن در فرستنده تعبیه میشه . سیم پیچ یا آنتن اولیه درون ان اف سی خوان ( گوشی هوشمند ) و آنتن ثانویه هم در Tag جاساز میشه . موقعی که شما گوشی رو نزدیک Tag می کنید ، میدان مغناطیسی سیم پیچ اولیه به سیم پیچ درون Tag القا میشه و تبدیل به ولتاژ میشه ، اون ولتاژ برای تامین انرژی Tag استفاده میشه و تبادل دیتا شروع میشه . شکل زیر رو ببینید :

تگ NFC ان اف سی چیست؟

بالاتر تقریبا متوجه شدید که تگ ان اف سی چیه . شما واسه اینکه بتونید اطلاعات مربوط به یه محصول رو به مشتری یا هر شخصی نشون بدید باید اون اطلاعات رو داخل یه تگ Tag ان اف سی بریزید . این تگ یه چیزی مثل جاسوئیچی یا جاکلیدی می مونه که داخلش مدار الکترونیکی وجود دارد. تگ ان اف سی معمولا پسیو طراحی میشه یعنی داخل خودش باتری نداره و برقش رو از دستگاه ان اف سی خوان مثل گوشی تامین می کنه.

در شکل زیر نمونه ای از تگ ان اف سی NFC رو می بینید.

داخل تگ NFC ان اف سی یه آنتن ( سیم پیچ ) و یک عدد چیپ حافظه و کنترلر قرار داره . باورتون نمیشه که چقدر کوچیک طراحی میشه . شکل زیر رو ببینید:

حالا اگه می خواید ببینید که چیپ NFC و یا سیم پیچ ( آنتن ) NFC داخل گوشی کجاشه غکس زیر رو ببینید . تو تصویر زیر ، آنتن NFC رو زیر روکش باتری سامسونگ می بینید . سامسونگ آنتن NFC ان اف سی رو زیر روکش باتری گوشی های خودش قرار میده :

یا مثلا مدار کنترل کننده NFC ان اف سی رو می تونید توی شکل زیر ببینید:

کاربرد فناوری NFC ان اف سی

اِن‌اف‌سی بیشتر از هر چیزی با “کیف پول موبایل” در ارتباط است. ایده ای که تلفن هوشمند شما را جایگزین پول نقد و کارت های اعتباری‌تان خواهد کرد. بدین ترتیب با یک تپ بر روی موبایل می توانید پول خرید خود را پرداخت کنید. Google Wallet یا کیف پول گوگل یک مثال در این مورد است. شما می توانید اطلاعات کارتهای اعتباری خود را در گوگل والت ذخیره کنید و یک “کارت بانکی مجازی” دریافت کنید و با آن تمام خریدها و هزینه های خود را پرداخت کنید.

• بلیط های مترو و اتوبوس و ژتون غذا در دانشگاه همگی نمونه هایی از کارت های مغناطیسی هستن که اساس کار NFC هست .
•  با ان اف سی NFC گوشی شما تبدیل به کارت اعتباری میشه یعنی دیگه نیازی به حمل انواع کارت بانکی و مترو و اتوبوس نیست . از همون گوشی تون می تونید پول رو پرداخت کنید.
•  با ان اف سی NFC می تونید بین دو تا گوشی که نزدیک به هم هستن فایل جابجا کنید . نمونه زندش اندروید بیم Android Beam هست.
•  با ان اف سی NFC می تونید صدا رو از گوشی به یه اسپیکر بلوتوث منتقل کنید.
•  با ان اف سی NFC می تونید درب منزل یا خودروی خودتون رو باز کنید.

با استفاده از تگ ان اف سی می توانید گوشی خودتون رو کنترل کنید. یه تگ NFC رو جوری برنامه ریزی کنید که وقتی روی اون ضربه زدید ، وای فای گوشی رو روشن یا خاموش کنه ، صدای گوشی رو کم یا زیاد کنه ، روشنایی نمایشگر رو تنظیم کنه و … برنامه ریزی تگ با اپلیکیشن های مخصوصی انجام میشه.
با ان اف سی NFC می تونید یخچال ، ماشین لباسشویی و بقیه لوازم خانگی مجهز به NFC رو کنترل کنید. مثلا تگ ان اف سی رو نزدیک ماشین لباسشویی بذارید و برنامه ریزی کنید تا فلان ساعت ماشین رو روشن یا خاموش کنه.
استفاده از ان اف سی در تبلیغات شهری . مثلا یه پوستر تبلیغاتی می بینید که علامت NFC روش خورده ، با نزدیک کردن گوشی به اون پوستر مثلا نزدیکترین شعبه اون شرکت یا فروشگاه به شما اطلاع رسانی میشه.

توی تصویر بالا : روی پوستر نوشته ” من یک داستان برای شما دارم ” و طرف با نزدیک کردن گوشی خودش به جایی که توی پوستر مشخص شده می تونه اون داستان رو توی گوشی دریافت کنه ! این یکی از تبلیغات شرکت Samsung بوده.

جمع‌بندی

اغلب گجت‌های جدید اندرویدی دارای قابلیت NFC هستند. گرچه این قابلیت یکی از قدرتمندترین ویژگی‌های این دستگا‌ه‌ها نیست، می‌تواند کارکردهای متنوعی داشته باشند و بسیاری از امور روزمره را ساده‌تر کند. البته هنوز قابلیت‌های آن جای رشد و تکامل داشته و باید استانداردهای واحدی برای نوشتن / خواند اطلاعات در بین کلیه تولیدکنندگان وضع شود.